Ngày 24/06/2025, Quốc hội đã thông qua Luật số: 81/2025/QH15 ngày 24 tháng 6 năm 2025 sửa đổi, bổ sung Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2024 (sau đây gọi là Luật số 81) tập trung sửa đổi, bổ sung các quy định về tổ chức bộ máy, thẩm quyền của Tòa án nhân dân các cấp và các vấn đề liên quan để phù hợp với chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.
Các văn bản pháp luật trong bài viết
Sau đây, chúng tôi tổng hợp một số thay đổi cơ bản như sau:
Tổ chức hệ thống Tòa án nhân dân
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân sửa đổi, bổ sung quy định về mô hình tổ chức hệ thống Tòa án nhân dân theo hướng:
- Kết thúc hoạt động của Tòa án nhân dân cấp cao, Tòa án nhân dân cấp huyện;
- Tổ chức hệ thống Tòa án nhân dân theo 03 cấp: Tòa án nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân cấp tỉnh, Tòa án nhân dân khu vực;
- Không tổ chức Tòa án nhân dân sơ thẩm chuyên biệt về Phá sản, Sở hữu trí tuệ, Hành chính như một cấp Tòa án mà tổ chức thành các tòa chuyên trách về Phá sản, Sở hữu trí tuệ tại một số Tòa án nhân dân khu vực tại Hà Nội, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh;
- Thành lập Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế.
Như vậy, Theo Điều 4 Luật số 81, tổ chức hệ thống Tòa án nhân dân gồm:
- Tòa án nhân dân tối cao;
- 34 Tòa án nhân dân cấp tỉnh;
- 355 Tòa án nhân dân khu vực;
- Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế;
- Các Tòa án quân sự.
Tòa án nhân dân tối cao
Theo Điều 46 Luật số 81 bổ sung nhiệm vụ, thẩm quyền của Tòa án nhân dân tối cao được sửa đổi, bổ sung theo hướng: phúc thẩm các vụ án hình sự mà bản án, quyết định chưa có hiệu lực pháp luật của Tòa án nhân dân cấp tỉnh bị kháng cáo, kháng nghị;
Về việc tiếp nhận nhiệm vụ, thực hiện thẩm quyền của Tòa án nhân dân tối cao kể từ ngày 01/7/2025 được hướng dẫn bởi Điều 2 Nghị quyết 01/2025/NQ-HĐTP có hiệu lực từ ngày 01/07/2025.
Về cơ cấu tổ chức, bao gồm:
- Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao;
- Các Tòa Phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao;
- Cục, vụ và tương đương;
- Cơ sở đào tạo, bồi dưỡng;
- Cơ quan báo chí.
Theo đó Điều 49a quy định nhiệm vụ, thẩm quyền của Tòa Phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao như sau:
- Phúc thẩm vụ án hình sự mà bản án, quyết định sơ thẩm của Tòa án nhân dân cấp tỉnh chưa có hiệu lực pháp luật bị kháng cáo, kháng nghị theo quy định của luật;
- Kiến nghị Chánh án Tòa án nhân dân tối cao xem xét, kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm bản án, quyết định của Tòa Phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân cấp tỉnh đã có hiệu lực pháp luật theo quy định của luật;
- Thực hiện việc tổng kết thực tiễn xét xử; đề xuất án lệ;
- Thực hiện nhiệm vụ, thẩm quyền chung của Tòa án nhân dân;
- Thực hiện nhiệm vụ, thẩm quyền khác theo quy định của pháp luật.
Tòa án nhân dân cấp tỉnh
Theo Khoản 7 Điều 1 Luật số 81 bổ sung nhiệm vụ, thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp tỉnh: Giám đốc thẩm, tái thẩm đối với bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án nhân dân khu vực.
- Về việc tiếp nhận nhiệm vụ, thực hiện thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp tỉnh kể từ ngày 01/7/2025 được hướng dẫn bởi Điều 4 Nghị quyết 01/2025/NQ-HĐTP có hiệu lực từ ngày 01/07/2025.
Về cơ cấu tổ chức, bao gồm:
- Ủy ban Thẩm phán Tòa án nhân dân cấp tỉnh;
- Các Tòa chuyên trách (Tòa Hình sự, Tòa Dân sự, Tòa Hành chính, Tòa Kinh tế, Tòa Lao động, Tòa Gia đình và người chưa thành niên);
- Bộ máy giúp việc.
Chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền, cơ cấu tổ chức của bộ máy giúp việc trong các Tòa án nhân dân cấp tỉnh được hướng dẫn bởi Điều 2 đến Điều 5 Thông tư 04/2025/TT-TANDTC có hiệu lực từ ngày 01/07/2025.
Tòa án nhân dân khu vực
Về nhiệm vụ, thẩm quyền của Tòa án nhân dân khu vực: quy định tại Khoản 8 Điều 1 Luật số 81.
Bên cạnh đó việc tiếp nhận nhiệm vụ, thực hiện thẩm quyền của Tòa án nhân dân khu vực kể từ ngày 01/7/2025 được hướng dẫn chi tiết tại Điều 5 Nghị quyết 01/2025/NQ-HĐTP có hiệu lực từ ngày 01/07/2025.
Về cơ cấu tổ chức, bao gồm:
- Các Tòa chuyên trách (Tòa Hình sự, Tòa Dân sự, Tòa Kinh tế, Tòa Hành chính, Tòa Gia đình và người chưa thành niên; Tòa Phá sản, Tòa Sở hữu trí tuệ tại một số Tòa án nhân dân khu vực);
- Bộ máy giúp việc.
Chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền, cơ cấu tổ chức của bộ máy giúp việc trong Tòa án nhân dân khu vực được hướng dẫn bởi Điều 6 Thông tư 04/2025/TT-TANDTC có hiệu lực từ ngày 01/07/2025
Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế
Nhiệm vụ, thẩm quyền, trình tự, thủ tục tố tụng giải quyết tranh chấp; tiếng nói, chữ viết dùng trong tố tụng, việc áp dụng pháp luật tại Tòa án chuyên biệt; Thẩm phán giải quyết tranh chấp và các nội dung khác có liên quan đến tổ chức và hoạt động của Tòa án chuyên biệt do Quốc hội quy định.
Liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và giải đáp những thắc mắc liên quan đến pháp luật:
HÃNG LUẬT DHP
HÃNG LUẬT DHP trụ sở chính: Tòa nhà The Manor 2, Số 89 Nguyễn Hữu Cảnh, Phường Thạnh Mỹ Tây, Tp. Hồ Chí Minh
HÃNG LUẬT DHP Văn phòng Hà Nội: Biệt thự VA03A – 9 Villa Hoàng Thành, Phường Kiến Hưng, Tp. Hà Nội
HÃNG LUẬT DHP Văn phòng Phú Quốc: Số 25 Hùng Vương, xã Đông Hưng, tỉnh An Giang
HÃNG LUẬT DHP Văn phòng Miền Tây Nam Bộ: Số 42 Nguyễn Thị Minh Khai, Xã Châu Thới, tỉnh Cà Mau.
Hotline: 0868335186
Email: vpls.tranduchung@gmail.com
Website: dhplaw.vn
Facebook: Facebook/Luatdhp
