Án phí là khoản chi phí xét xử một vụ án mà đương sự phải nộp trong mỗi vụ án do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định.
Theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự về nghĩa vụ nộp tạm ứng án phí, tiền tạm ứng lệ phí “Nguyên đơn, bị đơn có yêu cầu phản tố đối với nguyên đơn và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập trong vụ án dân sự phải nộp tiền tạm ứng án phí sơ thẩm, người kháng cáo theo thủ tục phúc thẩm phải nộp tiền tạm ứng án phí phúc thẩm, trừ trường hợp được miễn hoặc không phải nộp tiền tạm ứng án phí.” Và nghĩa vụ chịu án phí sơ thẩm: “Đương sự phải chịu án phí sơ thẩm nếu yêu cầu của họ không được Tòa án chấp nhận, trừ trường hợp được miễn hoặc không phải chịu án phí sơ thẩm”
Như vậy, khi nộp đơn khởi kiện thì Nguyên đơn có nghĩa vụ nộp tiền tạm ứng án phí, sau khi giải quyết xong tranh chấp căn cứ vào quyết định của Tòa án để xác định nghĩa vụ nộp án phí của đương sự theo quy định nêu trên. Tuy nhiên theo điểm đ khoản 1 Điều 12 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH 14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phị và lệ phí Tòa án thì có một số trường hợp được miễn đóng tiền tạm ứng án phí, án phí như sau: “Trẻ em; cá nhân thuộc hộ nghèo, cận nghèo;người cao tuổi; người khuyết tật; người có công với cách mạng; đồng bào dân tộc thiểu số ở các xã có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn; thân nhân liệt sĩ được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận gia đình liệt sĩ.”
Thủ tục để được miễn án phí: Theo quy định tại điều 14 Nghị Quyết 326 /2016/UBTVQH 14 “Người đề nghị được miễn, giảm tạm ứng án phí, tạm ứng lệ phí Tòa án, án phí, lệ phí Tòa án thuộc trường hợp quy định tại Điều 12, Điều 13 của Nghị quyết này phải có đơn đề nghị nộp cho Tòa án có thẩm quyền kèm theo các tài liệu, chứng cứ chứng minh thuộc trường hợp được miễn, giảm.”. Do đó, để được miễn tạm ứng án phí, án phí, lệ phí Tòa án thì phải có đơn đề nghị gửi Tòa án có thẩm quyền, kèm theo các tài liệu chứng cứ chứng minh thuộc trường hợp được miễn giảm theo quy định.
Lưu ý: Trường hợp đương sự thuộc đối tượng được miễn tạm ứng án phí, án phí nhưng không có đơn đề nghị nộp cho Tòa án trước khi Tòa ra Bản án, quyết định giải quyết vụ việc thì sẽ mất quyền được miễn tạm ứng án phí, án phí.
Hãng luật DHP.
