Ngày 25/6/2025, Quốc hội đã thông qua Luật số 86/2025/QH15 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2025 và chính thức có hiệu lực áp dụng ngày 01/07/2025.
Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2025 có những thay đổi quan trọng sau đây:
Bác bỏ hình phạt tử hình với 8 tội danh
Cụ thể, Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2025 đã bỏ hình phạt tử hình đối với các tội danh gồm:
- Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân (Điều 109);
- Phá hoại cơ sở vật chất – kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (Điều 114);
- Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, phòng bệnh (Điều 194);
- Vận chuyển trái phép chất ma túy (Điều 250);
- Phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược (Điều 421);
- Gián điệp (Điều 110);
- Tham ô tài sản (Điều 353);
- Nhận hối lộ (Điều 354).
Về điều khoản chuyển tiếp, Luật quy định hình phạt tử hình đã tuyên trước ngày 01/7/2025 đối với người phạm 8 tội danh nêu trên của Bộ luật Hình sự mà chưa thi hành án thì không thi hành và chánh án TAND tối cao quyết định chuyển hình phạt tử hình thành tù chung thân.
Bổ sung đối tượng không bị thi hành án tử hình
Khoản 1 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự sửa đổi Khoản 2 Điều 40 về các đối tượng không áp dụng hình phạt tử hình, quy định như sau:
“Không thi hành án tử hình đối với người bị kết án nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Phụ nữ có thai hoặc phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi;
- Người đủ 75 tuổi trở lên;
- Người mắc bệnh ung thư giai đoạn cuối.”
Quy định điều kiện được xét giảm án của tội tham ô tài sản và tội nhận hối lộ
Căn cứ khoản 4 Điều 1 Luật Sửa đổi Bộ luật Hình sự 2025 sửa đổi bổ sung khoản 1 Điều 63 Bộ luật Hình sự 2015 quy định như sau:
Người bị kết án tù chung thân về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ chỉ có thể được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt khi đã chủ động nộp lại ít nhất ba phần tư tài sản tham ô, nhận hối lộ và đã hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn
Bổ sung tội sử dụng trái phép chất ma túy
Khoản 20 Điều 1 bổ sung Điều 256a “Tội sử dụng trái phép chất ma túy” sau Điều 256, cụ thể
- Người sử dụng trái phép chất ma túy bị phạt tù từ 02 năm đến 03 năm; Tái phạm thì bị phạt tù từ 03 năm đến 05 năm nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
Đang trong thời hạn cai nghiện ma túy hoặc điều trị nghiện các chất ma túy bằng thuốc thay thế theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy; - Đang trong thời hạn quản lý sau cai nghiện ma túy theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy;
- Đang trong thời hạn 02 năm kể từ ngày hết thời hạn quản lý sau cai nghiện ma túy và trong thời hạn quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy;
- Đang trong thời hạn 02 năm kể từ khi tự ý chấm dứt cai nghiện ma túy tự nguyện hoặc điều trị nghiện các chất ma túy bằng thuốc thay thế theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy.
Nâng mức hình đối với các tội về hàng giả, môi trường, an toàn thực phẩm, ma túy, tham nhũng
Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2025 nâng mức hình phạt tiền gấp đôi, nâng mức hình phạt tù khởi điểm gấp đôi đối với hầu hết các tội thuộc môi trường, an toàn thực phẩm, ma túy, tham nhũng.
Tuy nhiên, chúng tôi nêu một số những tội điển hình có sự thay đổi đặc biệt như sau:
- Tội gây ô nhiễm môi trường (Điều 235);
- Tội vi phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại (Điều 236);
- Tội sản xuất trái phép chất ma túy (Điều 248)
- Tội tàng trữ trái phép chất ma túy (Điều 249);
- Tội mua bán trái phép chất ma túy (Điều 251);
- Tội vi phạm quy định về an toàn thực phẩm (Điều 317)
Quy định một số điều khoản chuyển tiếp đặc biệt
Quy định có lợi cho người thực hiện hành vi phạm tội xảy ra thuộc một trong các tội quy định tại Điểm b Khoản 1 Điều 4 mà phát hiện sau ngày 01/07/2025 thì vẫn được áp dụng các quy định tại Luật sửa đổi này.
Quy định không có lợi cho người thực hiện hành vi phạm tội xảy ra thuộc một trong các tội quy định tại Điểm c Khoản 1 Điều 4 mà phát hiện sau ngày 01/07/2025 hoặc đang bị điều tra, truy tố, xét xử hoặc đối với người đang được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt, xóa án tích thì áp dụng quy định tương ứng của các văn bản quy phạm pháp luật về hình sự có hiệu lực vào thời điểm ấy.
Trừ trường hợp phạm tội các Điều 353, 354 mà theo quy định được chuyển thành tù chung thân thì được áp dụng quy định tại Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2025
Căn cứ khoản 2 Điều 4 Luật Sửa đổi Bộ luật Hình sự 2025 quy định điều khoản chuyển tiếp áp dụng với trường hợp đã tuyên hình phạt tử hình trước ngày 01/7/2025 với người phạm các tội trên mà chưa thi hành án thì sẽ không thi hành, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao sẽ quyết định chuyển hình phạt tử hình thành tù chung thân
Liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và giải đáp những thắc mắc liên quan đến pháp luật:
HÃNG LUẬT DHP
HÃNG LUẬT DHP trụ sở chính: Tòa nhà The Manor 2, Số 89 Nguyễn Hữu Cảnh, Phường Thạnh Mỹ Tây, Tp. Hồ Chí Minh
HÃNG LUẬT DHP Văn phòng Hà Nội: Biệt thự VA03A – 9 Villa Hoàng Thành, Phường Kiến Hưng, Tp. Hà Nội
HÃNG LUẬT DHP Văn phòng Phú Quốc: Số 25 Hùng Vương, xã Đông Hưng, tỉnh An Giang
HÃNG LUẬT DHP Văn phòng Miền Tây Nam Bộ: Số 42 Nguyễn Thị Minh Khai, Xã Châu Thới, tỉnh Cà Mau.
Hotline: 0868335186
Email: vpls.tranduchung@gmail.com
Website: dhplaw.vn
Facebook: Facebook/Luatdhp
